کیفیت ترجمه یکی از پارامتر هایی است که تاثیر زیادی در پذیرش مقاله شما در یک مجله معتبر علمی دارد.
به گزارش بازرگانی خبرگزاری مهر، بهتر است قبل از بررسی اهمیت ترجمه متون تخصصی مانند مقالات، به این مساله بپردازیم که ما اصلا چرا به ترجمه فارسی به زبان انگلیسی مقالات نیاز داریم؟ برای پاسخ به این پرسش کافی است نگاهی به جایگاه مقالات معتبر مانند مقالات نمایه شده در تامسون رویترز که به آن ISI می گویند، بیندازیم و سپس مطالبی در خصوص ترجمه مقالات برای چاپ در این نشریات معتبر بیان کنیم.
مقاله به عنوان نتیجه و ماحصل پژوهش یاد می شود. اهمیت مقالات به قدری در کشور ما بالا رفته که رزومه پژوهشی فرد گاها به تعداد مقالات معتبری که مورد چاپ قرار گرفته اند خلاصه می‌شود.
البته میزان اعتبار مقالات مختلف یکسان نبوده و برخی از مجلات به مراتب اعتباری بیش از سایرین دارند. تعداد ارجاعات و نوع نمایه هر مجله دو پارامتر کلیدی در محاسبه ارزش علمی آن هستند. هرچند در رشته‌های حوزه پزشکی مجلات نمایه شده رد پابمد و مدلاین گاها دارای بیشترین اعتبار هستند؛ اما به صورت یک اصل کلی تقریبا در تمام رشته ها، مقالات آی اس آی بیشترین اعتبار را دارند و پس از آن مقالاتی مانند اسکوپوس، آی اس سی و علمی پژوهشی قرار دارند.
مجلاتی هم وجود دارند که از پایگاه های علمی مختلفی توانسته اند، نمایه اخذ نمایند و این خود نشان از کیفیت بالای این مجلات دارد. برای مجلان معتبر هر ساله تعداد ارجاعاتی که به مقالات آن شده است یعنی تعداد پژوهشگرانی است که از مقاله به عنوان کار پژوهشی یاد کرده‌اند، منتشر می‌شود که همین ارجاعات یکی از شاخصه های مهم در اعتبار مجله است.
هرساله پایگاه های اطلاعاتی گزارشی از تعداد ارجاعات نشریه های تحت پوشش منتشر می‌کنند و بر این اساس نشریات معتبر را دسته‌بندی می‌کنند. از معروفترین این ارزیابی‌ها، دسته‌بندی‌های انجام شده توسط پایگاه اسکوپوس است که در وبسایت scimagojr.com قابل مشاهده است.
در نظام های رتبه بندی دانشگاه های مختلف در دنیا، پارامتر های مختلفی اثر دارند که یکی از این موارد تعداد و میزان ارجاعات به مقالاتی است که توسط اعضای هیئت علمی و دانشجویان یک دانشگاه منتشر می شوند. بر همین اساس دانشگاه‌های مختلف تعداد مقالات و میزان ارجاعات به آنها را به عنوان یک هدف در نظر داشته و به آن اهمیت زیادی می‌دهند.
با توجه به این موارد مشخص است که مقالات معتبر تا چه اندازه مهم بوده و در زمینه‌های مختلف به محققین مختلف اعتبار علمی می‌بخشند. اما اگر از سویی دیگر به قضیه نگاه کنیم، مشاهده می‌شود که پذیرش و چاپ یک مقاله چیزی فراتر از یک کار پیش پا افتاده و ساده بوده و موارد بسیار زیادی هستند که موجب پذیرش مقاله در یک ژورنال معتبر بین‌المللی می‌شوند.
موضوع مقاله باید بدیع بوده و یک نتیجه جدید داشته باشد، ساختار مقاله مشابه یک تحقیق هدفمند باشد و بسیاری از موارد دیگری که همگی نشان از سختگیری‌هایی است که در فرآیند داوری مجلات معتبر وجود دارد. یکی از این موارد نحوه ارائه مقاله و بیان مطلب است؛ مقاله باید ساختاری مناسب داشته و به صورت دقیق و علمی مطالب را بیان نماید. یکی از مهمترین پارامتر ها در ارائه مقاله کیفیت ترجمه مقاله است که در این نوشته به آن خواهیم پرداخت.
چرا کیفیت ترجمه مقاله برای مجلات مختلف، مهم است؟
اولین و اصلی‌ترین هدف مقاله این است که بتواند ارتباط برقرار کند و نتایج علمی در یک موضوع خاص را به مخاطبین تخصصی این رشته انتقال دهد. اگر دستور زبان، ساختار جملات، پیوستگی بین جملات و به طور کلی شیوه نگارش مقاله به انگلیسی ضعیف و با کیفیت پایین باشد، هدف اصلی مقاله انجام نشده است.
علاوه بر آن وجود اشکالات املای، نگارشی و زبانی یک متن می‌تواند نشان دهنده آن باشد که دقت زیادی روی آن انجام نشده است؛ به بیان دیگر انتظار نمی رود که متنی که توسط دو داور و یک سردبیر مورد تایید واقع شده دارای این گونه اشکالات باشد و وجود اشکالات موجب خدشه دار شدن اعتبار یک ژورنال می‌شود.
مجلات معتبر سخت گیری‌های زیادی روی ترجمه مقاله انجام می‌دهند و در مقاله ترجمه‌هایی که کیفیت مناسبی ندارند، معمولا دو رویکرد متفاوت خواهند داشت: اگر محتوی مقاله و نتیجه به دست آمده قوی و بدیع باشد، از نویسنده مسئول می‌خواهند مقاله را از نظر زبان انگلیسی ویرایش کرده و مجدد ارسال کند ولی اگر مقاله دارای اشکالات نگارشی زیاد بوده و از نظر سردبیر و یا داوران، میزان نوآوری مقاله در حد معمولی باشد، مقاله ریجکت خواهد شد.
در نظر داشته باشید که پروسه داوری در مجلات معتبر طولانی و گاها به یک سال و بیشتر می‌رسد و هر اصلاحی که توسط مجله انجام شود، چیزی به جز از دست دادن وقت به همراه نخواهد داشت. هرچند این اتفاق بسیار ناگوار است اما واقعیت اینجا است که این مسئله یکی از عوامل شایع برای نویسندگان و پژوهشگرانی است که در کشور های غیر انگلیسی زبان زندگی می‌کنند.
به همین دلیل بسیاری از ژورنال‌های معتبر قبل از ارسال مقاله به داوری از نویسندگان درخواست گواهی ویرایش نیتیو می‌کنند. منظور از ویرایش نیتیو، اصلاح نگارشی مقاله توسط یک فرد انگلیسی زبان است؛ البته از آنجا که دستمزد این موسسات به‌صورت ارزی بایستی پرداخت شود، می‌تواند هزینه‌های بالایی را به نویسندگان متحمل کند. با این وجود عدم افشای مقاله عامل مهم دیگری است که بایستی به آن توجه نمود. شما بایستی مقاله ای که هنوز در جایی چاپ نشده را به یک موسسه بسپارید و در صورتی که موسسه رعایت امانت داری نکند، می تواند اتفاقات بسیار ناخوشایندی رخ دهد.
سخت‌گیری‌های ژورنال‌های مختلف در کیفیت سفارش ترجمه موجب شده است ترجمه فارسی به انگلیسی مقالات معتبر به عنوان یک چالش برای بسیاری از نویسندگان و محققین در کشور ما بوده است. ترجمه فارسی به انگلیسی نیاز به تسلط کامل بر گرامر و دستورات زبان انگلیسی دارد و این سطح از زبان انگلیسی برای دانشجویانی که در زمینه‌های دیگر تحصیل کرده‌اند، می‌تواند بسیار دشوار باشد.
از سوی دیگر افرادی که تسلط بالایی به زبان انگلیسی دارند؛ مثلا دانش آموختگان رشته زبان انگلیسی، در زمینه‌های تخصصی متن دانش کافی نداشته و نمی‌توانند مفاهیم موجود در یک مقاله را از فارسی به انگلیسی انتقال دهند. باید پذیرفت ترجمه متون تخصصی یک مهارت تلفیقی از زبان انگلیسی و تسلط بر مفاهیم تخصصی متن است. این مساله موجب می‌شود که پیدا کردن مترجم تخصصی برای ترجمه فارسی به انگلیسی نیاز به جستجو داشته باشد. در همین راستا موسساتی به وجود آمده‌اند که در زمینه ترجمه متون تخصصی فعالیت داشته و اقدام به جذب مترجم تخصصی در هر یک از رشته‌های دانشگاهی گرفته‌اند.